Da Justin Brunjes, magister 7evla reela
Ill’ultima edizin da La Padella es gnieu rapporto dals plauns d’unir las scoulas dal s-chelin ot da l’Engiadin’Ota. Ils 13 da november ho gieu lö ün inscunter cun la magistraglia da las scoulas chi faun part dal proget, inua ch’es gnieu lavuro vi d’üna visiun pedagogica per üna tela scoula. L’occurrenza es gnida modereda da prof. Peter Kruijthof da la scoula pedagogica da San Gallen.
Las seguaintas dumandas s’haun dedas i’l ram da quist lavuratori : Cu dess guader our ün s-chelin ot in avegnir ? Cu gnaregia instruieu in avegnir? Cu as dess preparer la giuventüna in möd optimel per l’avegnir?
L’avegnir saregia digitel
Ad es cler ch’illas localiteds d’instrucziun da l’avegnir saregian las medias digitelas fermamaing preschaintas. Que cumpiglia nouvas schanzas, ma medemmamaing eir nouvs ris-chs.
Ils ri-schs…..
La sfida es quella da promouver tar la giuventüna l’adöver da las medias electronicas in möd suveraun. Que premetta traunter oter la cumpetenza da savair distinguer infurmaziuns tenor lur credibilted, da savair observer ed impustüt eir controller la quantited dal consüm da medias digitelas. L’adöver da l’intelligenza artificiela (KI) promouva da surlascher la lavur mentela cumplettamaing ad apparaturas digitelas cun lur algoritems mecanics bain ponderos. In scoula voul la magistraglia eir in avegnir tuottüna savair, che cha’l singul scolar / la singula scolara so praster svess e na be, sch’els sun abels da fer adöver dad intelligenza artificiela.
… e schanzas
Üna granda schanza es quella cha que daregia vi e main impedimaints per s’acquister infurmaziuns. A basta d’avair ün’apparatura chi’s lascha collier cun l’internet ed üna colliazin sur W-LAN e già sun las scolars e’ls scolars abels da s’infurmer adequatamaing. Ils giuvenils nu saregian pü dependents da cudeschs, da mezs d’instrucziun u da magistras e magisters per gnir a las infurmaziuns tscherchedas.
La cuntredgia d’imprender dvainta centrela
Our da tels motivs daun viepü scoulas pais sün l’uschè ditta «cuntredgia d’imprender», scu per exaimpel, quist an, a l’Academia Eingiadina . Grazch’al pais cha’s do a la cuntredgia d’imprender perdan fuormas classicas d’instrucziun, p. ex. l’instrucziun frontela, inua cha la persuna di’instrucziun referescha. Ils scolars e las scolaras lavuran pü suvenz in möd independent in uschdè dits «ateliers da lavur», ün pô scu in ün büro. Que pussibiltescha als giuvenils da lavurer in lur egen tempo e da s’approfundir in materias d’egen interess. Las persunass d’instrucziun survagliaregian viepü las lavuors in möd individuel illa rolla da coach u da mentur. A nu vain pü lavuro uschè suvenz vi da lezchas repetitivas, ma vi da lezchas interdisciplineras cun caracter da proget chi promouvan impustüt las cumpetenzas transverselas e socielas.
Adüna pü cumplex
Il muond dvainta vi e pü cumplicho, il muond dals misters adüna pü specialiso. A’s po fer quint cha mincha singul mister müdaro fermamaing i’l decuors dals prossems 20 ans . Eir la magistraglia stu hozindi esser pü flexibla cu cha d’eira necessari pü bod – il spectrum da las cumpetenzas crescha ad ün crescher. Illa scoula da l’avegnir lavuraregian magisters e magistras in möd fermamaing cooperativ. Già hozindi es la collavuraziun traunter la magistraglia pü granda cu in temps passos. Uschè vain sül s-chelin ot suvenz coordineda l’instrucziun aint ils singuls rams, il savair ed eir il materiel vain suvenz do inavaunt dad ün a l’oter. A vain lavuro in möd interdiscipliner, in gruppas da lavur tematicas, a vain refletto in reuniuns da las cumpetenzas socielas e da lavur da mincha singul scolar e scolara. A vain infurmo in möd transparent, che cha sun las adattaziuns insü ed ingiò per iffaunts cun bsögns individuels e pretais cha’l colleghium fatscha telas adattaziuns adequatas eir in lur rams. I’l s-chelin ot da l’avegnir dvantaregia la collavuraziun in teams pedagogics auncha pü importanta cu ch’ella es già hozindi.
La magistraglia ho collavuro in möd exemplaric als 13 da november e skizzo üna visiun pedagogica cumünaivla per ün s-chelin ot unieu in Engiadin’Ota.
Ils inputs dal referent, sar Peter Kruijthof, haun gieu per consequenza cha’ns vains decis da fer cun ün’anneda üna prüma prouva da duos eivnas e que auncha düraunt quist an scolastic. A maun da las experienzas fattas vulainsa lura introdür pass per pass quist nouv möd d’instruir fermamaing persunaliso in nos s-chelin ot da Samedan, uschè cha füssans pronts per ün s-chelin ot unieu, scha que vess da gnir a da quella. Il proget ho svaglio l’interess tar la magistraglia bain prepareda. Cun ün plaun refletto essans pronts da fer ils prossems pass ed essans be buonder concernent l’avegnir sül champ scolastic.
